Brzydkie, krótkie filmy

Biblijny potwór w rosyjskim miasteczku

Jednym z filmów walczących o nagrodę w konkursie głównym 22. Festiwalu Camerimage jest Lewiatan Rosjanina Andrieja Zwiagincewa.

Bohaterami Lewiatana są prości ludzie, żyjący w anonimowej, niewielkiej rosyjskiej miejscowości. Nikołaj mieszka w skromnym domu nad morzem wraz z drugą żoną i nastoletnim synem z pierwszego małżeństwa. Rodzina wiedzie w miarę spokojny żywot, jedynym ich problemem jest pewien konflikt na linii macocha – zbuntowany pasierb. Ten stan jednak nagle się kończy, kiedy atrakcyjnie położonym terenem, na którym stoi mieszkanie Nikołaja, zaczyna interesować się lokalna władza.

Postać mera wydaje się doskonale odzwierciedlać rosyjskie realia. Z jednej strony jest on zręcznym biznesmenem, który całkiem nieźle dba o swoje miasto. Z drugiej – oligarchą, który nie zawsze gra czysto. Jest człowiekiem religijnym, ale przede wszystkim na pokaz. Ponadto z chęcią wysłuchuje rad prawosławnego hierarchy, gorąco zainteresowanego polityką. Poza tym, co również jest stereotypowo przypisywane jego nacji, nie stroni od alkoholu i przepychu.

Nikołaj nie zamierza się poddać, postanawia walczyć o swoje. Korzysta z pomocy kolegi prawnika. I tu niespodziewanie następuje kolejny cios. Kiedy Kola przebywa w areszcie, jego żona Lilia wdaje się w romans z owym przyjacielem męża. Kolejne nieszczęścia zdają się na niego spadać jak na biblijnego Hioba. Jest to film o zmaganiu się człowieka z losem. Walka ta jest zdecydowanie nierówna, co podkreśla już sam tytuł filmu, imię biblijnego potwora i jego symboliczna wizualizacja w filmie pod postacią wielkiego szkieletu morskiego giganta. Lewiatanem w filmie może być władza, ale może być, i ku tej wersji się skłaniam, także sam los. Andriej Zwiagincew zaprezentował w swoim obrazie fatalistyczną wizję świata. Pomocą w pogodzeniu się z losem może być religia, ponieważ w filmie widzimy nie tylko wspomnianego wcześniej hierarchę (typ duchownego-polityka), ale także pojawia się postać dobrodusznego i żyjącego w skromności popa.

Dzieło poprzez biblijny kontekst, dość prostą fabułę i przeciętność, a przez to uniwersalność, miejsca oraz bohaterów nabiera charakteru przypowieści. Film ponadto celnie i do tego w zabawny sposób pokazuje trwający od wieków mariaż władzy z religią w Rosji, na poziomie fabuły (wizyta mera w cerkwi; jego konsultacje z duchownym) i scenografii (portret Putina obok ikon prawosławnych). Lewiatan jest więc także wnikliwą diagnozą polityczną współczesnej Rosji. Zwiagincew pokazał patologię władzy i rozwarstwienie społeczne, nie rezygnując jednak przy tym ze sporej dawki humoru, co, obok malowniczych zdjęć, stanowi mocną stronę filmu.

Lewiatan, reż. Andriej Zwiagincew, Rosja 2014

Artur Eichhorst

Brzydko i krótko poraz pierwszy!

Brzydko i krótko.

W miniony czwartek w Domu Kultury na Bydgoskim Przedmieściu odbył się pierwszy z cyklu pokazów filmowych organizowanych przez koło naukowe filmoznawców UMK.

“Brzydkie krótkie filmy” czyli w skrócie beka f. to bezpłatne, odbywające się co dwa tygodnie spotkania filmowe skierowane zarówno do studentów jak i mieszkańców Torunia. Na pierwszym pokazie prezentowane były filmy wyróżnione na tegorocznej edycji Gnieźnieńskiego festiwalu filmowego “Offeliada”. Gościem specjalnym pokazu był Sebastian Kwidziński, reżyser filmu animowanego „Fabryka”. Następny pokaz już 11 grudnia o godzinie 20:00. Będzie to prezentacja video-twórczości artysty Adriana Zalewskiego. Od Stycznia ‘beka f.’ przenoszą się do Kulturhauzu przy ulicy Józefa Poniatowskiego. Pierwszy pokaz zaplanowany w nowym miejscu to Toruńska premiera filmu “Bydgoszcz od świtu do Zmierzchu”.

Tekst i Foto: Monika Majko

W zakładce “video” oraz “foto” można obejrzeć relacje z naszego pierwszego przeglądu pokazu Brzydkich Krótkich Filmów!